Νέες εικόνες από το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων-γάμμα Fermi της NASA δείχνουν υπολείμματα εκρήξεων σούπερ-νόβα, που εκπέμπουν ακτινοβολία με ενέργεια ένα δισεκατομμύριο φορές μεγαλύτερη από το ορατό φως. Οι εικόνες φέρνουν τους αστρονόμους ένα βήμα πιο κοντά στην κατανόηση μερικών από τα σωματίδια με την υψηλότερη ενέργεια στο σύμπαν, δηλαδή των κοσμικών ακτίνων...
Παράλληλα, επιβεβαιώνουν ότι οι σούπερ-νόβα (ή μάλλον τα απομεινάρια τους) λειτουργούν ως γιγάντιοι επιταχυντές κοσμικών σωματιδίων.
Οι κοσμικές ακτίνες αποτελούνται κυρίως από πρωτόνια που κινούνται στο διάστημα σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός. Στο ταξίδι τους μέσα από το γαλαξία μας, τα σωματίδια αυτά εκτρέπονται από την πορεία τους λόγω των μαγνητικών πεδίων που συναντούν, με συνέπεια να μπερδεύεται η πορεία τους και να «κρύβεται» το σημείο προέλευσής τους.
Όταν οι κοσμικές ακτίνες συγκρούονται με διαστρικά αέρια, τότε παράγοντες ακτίνες γάμμα. Ένας από τους βασικούς στόχους του τηλεσκοπίου Fermi είναι ακριβώς να εντοπίσει τις πηγές της κοσμικής ακτινοβολίας.
Όπως ανακοινώθηκε σε εκδήλωση στην Αμερικανική Φυσική Εταιρία, το τηλεσκόπιο εντόπισε τρεις πηγές ακτινοβολίας γάμμα της τάξης των δισεκατομμυρίων ηλεκτρονιοβόλτ-GeV (συγκριτικά, η ενέργεια του ορατού φωτός είναι ανάμεσα στα 2 και 3 ηλεκτρονιοβόλτ), οι οποίες προέρχονται από τρία απομεινάρια σούπερ-νόβα.
Κάθε ένα από τα τρία απομεινάρια αποτελεί την συνεχώς επεκτεινόμενη σκόνη από ένα τεράστιο άστρο, το οποίο εξερράγη πριν από 4.000 έως 30.000 χρόνια.
Ακόμα το Fermi ανίχνευσε ακτίνες γάμμα που έρχονται από την «Κασσιόπεια Α», ένα άλλο υπόλειμμα σούπερ-νόβα πολύ πιο πρόσφατο (μόλις 330 ετών).
Το 1949, ο φυσικός Ενρίκο Φέρμι (από όπου το τηλεσκόπιο πήρε το όνομά του) πρότεινε ότι οι κοσμικές ακτίνες υψηλότερης ενέργειας επιταχύνονται μέσω των μαγνητικών πεδίων των αερίων νεφών του διαστήματος.
Οι έρευνες, κατά τις επόμενες δεκαετίες, έδειξαν στους αστρονόμους ότι τα υπολείμματα σούπερ-νόβα είναι οι καλύτερες «υποψήφιες» τοποθεσίες του γαλαξία μας γι’ αυτή τη διαδικασία.
Οι «νεαρές» σούπερ-νόβα φαίνεται να έχουν τόσο πιο ισχυρά μαγνητικά πεδία, όσο και μεγαλύτερης ενέργειας κοσμικές ακτίνες.
Οι παρατηρήσεις του τηλεσκοπίου «Φέρμι» επιβεβαιώνουν ότι οι ισχυρές κοσμικές ακτίνες προέρχονται από μέρη όπου τα απομεινάρια των εκρήξεων σούπερ-νόβα αλληλεπιδρούν με ψυχρά και πυκνά νέφη αερίων.
Οι ερευνητές της NASA εκτιμούν ότι τα πρωτόνια, τα οποία επιταχύνονται στις σούπερ-νόβα, συγκρούονται με τα άτομα των αερίων, προκαλώντας έτσι την εκπομπή των ακτίνων γάμμα.
Μια εναλλακτική εξήγηση είναι ότι ταχέως κινούμενα ηλεκτρόνια εκπέμπουν ακτίνες γάμμα, καθώς περνούν δίπλα από πυρήνες ατόμων των νεφών αερίων.
Μελλοντικές παρατηρήσεις θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να ξεκαθαρίσουν τι ακριβώς συμβαίνει με τις ακτίνες γάμμα και τις κοσμικές ακτινοβολίες.
www.enet.gr
Διαβάστε περισσότερα: http://totefteri.blogspot.com/2010/02/h-nasa.html#ixzz0fssnQQ3w
