Μόνος ένας πλανήτης μπορεί αποδεδειγμένα να υποστηρίξει τη ζωή, και δεν είναι άλλος από τη Γη.
Ωστόσο, με τους τουλάχιστον 11 δισεκατομμύρια κόσμους στο μέγεθος της Γης που υπάρχουν στο γαλαξία μας και τα καινούργια στοιχεία παράξενων ειδών ζωής που ευδοκιμούν σε ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες, οι πιθανότητες να μην είμαστε μόνοι μας στο σύμπαν όλο και αυξάνονται.
Στις 9 Φεβρουαρίου 2013, το διαστημικό ρόβερ της NASA, το Curiosity, βρήκε κάτι στον πλανήτη Άρη που ήταν το ορόσημο της εξερεύνησης για εξωγήινη ζωή. Πλήρως εξοπλισμένο, το ρόβερ, που είχε το μέγεθος ενός SUV, σύρθηκε στο έδαφος του κρατήρα Γκέιλ, του οποίου το ύψος έφτανε τα 15.000 πόδια (4.570 μέτρα). Το ρόβερ είχε φτάσει στο έδαφος πιο πριν με τη βοήθεια ενός σύνθετου αεριωθούμενου γερανού.
Έπειτα, περίπου 355 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τη Γη, αλλά μόλις λίγα μέτρα από το χώρο που προσγειώθηκε, το Curiosity εξερεύνησε μια ρηχή λακκούβα με το όνομα Yellowknife Bay. Το μηχάνημα κύλησε σε ένα ξηρό βραχώδες υπόστρωμα που έχει γίνει σαθρό υπό την διαρκή έκθεσή του στην αρειανή ατμόσφαιρα. Εκεί, το ρόβερ τρύπησε το βραχώδες υπόστρωμα και μέσα σε λίγα λεπτά βγήκε από τη στενή διάνοιξη μια γκρι σκόνη, την οποία το Curiosity συνέλεξε ως δείγμα.
Το δείγμα αυτό περιείχε...
σμεκτίτη άργιλο, ο οποίος στη Γη συναντάται σε πεδιάδες με μαλακό έδαφος και περιοχές που πλήττονται από μουσώνες. Σήμερα, ο Άρης είναι κατά κύριο λόγο άνυδρος, χτυπημένος από παγκόσμιες θύελλες σκόνης, ενώ η θερμοκρασία του μπορεί να φτάσει ακόμα και 76 βαθμούς Κελσίου την ημέρα. Τρία δισεκατομμύρια χρόνια πριν, από ό,τι φαίνεται, ένα ποτάμι γλυκού νερού σχηματιζόταν στις παρυφές του κρατήρα Γκέιλ και κατέληγε σε μια λίμνη στο Yellowknife Bay. Ο ουρανός ήταν τότε πιο μπλε, πιθανόν, και πιο συννεφιασμένος και το έδαφος δεν είχε ακόμη μετατραπεί από γκρι σε κόκκινο. Το Όρος Σαρπ που φτάνει στα 5.480 μέτρα ύψος πάνω από τον πάτο του κρατήρα ίσως να ήταν σκεπασμένο με πάγο και χιόνι.
Το Curiosity είναι ο πιο πρόσφατος ρόβερ-εξερευνητής στη μακρόχρονη εξερεύνηση του Άρη από τους ανθρώπους, μια προσπάθεια που μέχρι στιγμής περιλαμβάνει το ρόβερ Opportunity, το οποίο έκλεισε δέκα χρόνια εξερεύνησης, καθώς κι άλλα τρία διαστημόπλοια σε τροχιά στο διάστημα. Ωστόσο, το Yellowknife Bay ήταν το πρώτο σημείο που παρατηρήθηκε ποτέ στον πλανήτη Άρη και γενικά στο σύμπαν, το οποίο δείχνει ότι θα μπορούσε να υποστηρίξει την ύπαρξη ζωής και έξω από τη Γη.
Γενιές και γενιές επιστημόνων και οπαδών της επιστήμης πίστευαν πάντα ότι θα βρίσκονταν δείγματα ζωής στο σύμπαν, αν όχι κι ολόκληροι πολιτισμοί, τουλάχιστον στρώματα βακτηρίων ή θηρία με πλοκάμια στους ωκεανούς, κάτι τέλος πάντων που θα έδειχνε ότι υπάρχει ζωή και πέρα από τη Γη. Για δεκαετίες ολόκληρες, τα στοιχεία ήταν λίγα και φτωχά, αλλά πλέον, το 2013, οι ενδείξεις συνηγορούν με εκείνους που πίστεψαν σε αυτό το σενάριο. Τα στοιχεία είναι αδιάσειστα από τις εξερευνήσεις, τα διαστημικά τηλεσκόπια και τα ρόβερ.
Τα συναρπαστικά νέα, εν τω μεταξύ, δεν σταματούν. Τον Απρίλιο, οι αστρονόμοι εντόπισαν τρεις πλανήτες που έδειχναν ότι θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την ύπαρξη ζωής και οι οποίοι περιστρέφονται στις βιώσιμες ζώνες των αστέρων τους, δηλαδή στις ακριβείς αποστάσεις όπου το νερό ούτε παγώνει ούτε βράζει, αλλά συγκεντρώνεται σε ωκεανούς φιλικούς προς την ύπαρξη ζωής. Ένας από τους κόσμους, με το όνομα Kepler-62e, φαίνεται να έχει σημάδια μιας υγρής ατμόσφαιρας, γεμάτης από σύννεφα, ενώ αναμένονται νέα στοιχεία με την πάροδο του χρόνου.
Η Louisa Preston, αστροβιολόγος του Ανοικτού Πανεπιστημίου της Βρετανίας ερευνά τα ενδεικτικά σημάδια της βιολογίας που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να εντοπίσουμε ζωή στο διάστημα. «Μπορούμε να προβλέψουμε πλέον ότι υπάρχουν 17 δισεκατομμύρια πλανήτες μόνο στο γαλαξία μας που μοιάζουν με τη Γη», αναφέρει η Preston. «Και μιας και ο γαλαξίας μας είναι ένας από τους εκατοντάδες των δισεκατομμυρίων που υπάρχουν στο σύμπαν, οι πιθανότητες να βρούμε δείγματα ζωής είναι πολύ μεγάλες».
Ακολουθούν τρεις λόγοι, για τους οποίους είναι πολύ πιθανό να βρούμε ζωή σε άλλους πλανήτες ανακαλύπτοντας ότι δεν είμαστε μόνοι μας στο σύμπαν...
1. Το νερό δεν είναι σπάνιο, αλλά σύνηθες
Μέχρι πρόσφατα, το νερό θεωρούνταν σπάνιο στο διάστημα, αλλά όχι πια. Σύμφωνα με τον James Green, διευθυντή του τμήματος Planetary Science της NASA στην Ουάσιγκτον, «αυτό που βρίσκουμε εκεί έξω είναι πως το νερό υπάρχει παντού».
Οι επιστήμονες πίστευαν ότι η επιφάνεια του Άρη ήταν απόλυτα ξηρή μέχρι το 2011, όταν παρατήρησαν σκούρες γραμμές που μεγάλωναν τους θερμούς μήνες, υποχωρούσαν το χειμώνα και επανεμφανίζονταν την άνοιξη, υποδηλώνοντας πιθανόν έναν εποχιακό κύκλο πάγου-τήξης.
Το Νοέμβριο του 2012, μια ομάδα ερευνητών της NASA αποκάλυψε ότι ο Ερμής διαθέτει περισσότερους από 100 δισεκατομμύρια κυβικούς τόνους παγωμένου νερού στους μόνιμα σκοτεινούς κρατήρες του, ενώ ακόμα και το φεγγάρι, που θεωρούνταν παλιά το πιο ξηρό μέρος στο ηλιακό σύστημα, έχει έναν ενεργό κύκλο νερού, κάτι που οι επιστήμονες ανακάλυψαν το 2010.
2. Η ζωή είναι πιο ευέλικτη από ό,τι πιστεύεται
Ο ήλιος δεν σταματά ποτέ να λάμπει το καλοκαίρι της Ανταρκτική, γι’ αυτό η μέρα και η νύχτα δεν φαίνεται να έχουν μεγάλη διαφορά. Ο Brent Christner, ειδικός επιστήμονας της κρυοβιολογίας, ταξίδεψε μέχρι την Ανταρκτική για να βρει μικρόβια που ζουν στο αιώνιο σκοτάδι.
Ο ίδιος και οι συνεργάτες του πέρασαν μήνες στο σταθμό McMurdo, προετοιμάζοντας ένα σύστημα τρυπανιού για να φτάσουν προς τη λίμνη Whillans, που είναι μια λίμνη θαμμένη κάτω από περίπου 800 μέτρα βάθος πάγου. Τελικά, το τρυπάνι, χρησιμοποιώντας ζεστό νερό, έφτασε στη λίμνη μέσα σε 30 ώρες. Ένα δείγμα αυτής που συλλέχθηκε πήγε στο εργαστήριο που είχε στηθεί στην επιφάνεια και ο Christner είδε με μεγάλη του χαρά ότι υπήρχαν ίχνη βακτηρίων που ευδοκίμησαν και άντεξαν στη λίμνη, αποκομμένα από την επιφάνεια της Ανταρκτικής για χιλιάδες χρόνια.
Οι ερευνητές δεν είναι σε θέση να εξηγήσουν πώς κατάφεραν αυτά τα μικρόβια να αντέξουν στο χρόνο και να επιβιώσουν στο σκοτεινό και παγωμένο νερό, αλλά η ανακάλυψη τους είναι πολύ σημαντική, γιατί δείχνει οι οργανισμοί μπορούν να αντέξουν στα πιο βαθιά σημεία ενός ωκεανού, στην πιο ξηρή έρημο και στο αλμυρότερο νερό που υπάρχει στον κόσμο.
Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες ανακαλύπτουν όλο και περισσότερους πλανήτες και όπως αναφέρει ο Michio Kaku, θεωρητικός φυσικός στο City College της Νέας Υόρκης «για πολύ καιρό πιστεύαμε ότι υπάρχουν ορισμένοι συγκεκριμένοι πλανήτες κι αυτό ήταν όλο. Οτιδήποτε πέραν αυτού ήταν απλώς εικασία, γι’ αυτό ήταν σοκ όταν βρήκαμε ίχνη άλλων πλανητών, όμως όσο περνάει ο καιρός ο κατάλογος των πλανητών μεγαλώνει».
Φυσικά, τα εύσημα ανήκουν στο διαστημικό τηλεσκόπιο του Kepler, που άρχισε να λειτουργεί το 2009, ακολουθώντας την τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο, με κύριο έργο να μετρήσει το φως που προερχόταν από κάθε άστρο και υπομονετικά να περιμένει να σκοτεινιάσει προσωρινά, ανακαλύπτοντας έτσι ότι ο πλανήτης έχει έκλειψη από εκείνη τη μεριά. Πλέον, το συγκεκριμένο τηλεσκόπιο έχει ανακαλύψει μέχρι στιγμής 2.740 πιθανούς πλανήτες, ωστόσο τα ευρήματα πρέπει να επιβεβαιωθούν από περαιτέρω μελέτη. Αν όμως η πρότερη εμπειρία είναι ενδεικτική, το 90% των στοιχείων θα αποδειχθούν αληθινά. Εικάζοντας από τα ευρήματα του τηλεσκοπίου, οι αστρονόμοι θεωρούν πια ότι υπάρχουν τουλάχιστον 100 δισεκατομμύρια πλανήτες στο γαλαξία μας.
thecuriosityofcat.blogspot.gr
